Prambanan

De Prambanan is het grootste Hindoeïstische bouwwerk van Indonesië, en bevindt zich ten noordoosten van Yogyakarta op het eiland Java. Inderdaad, op steenworp afstand van de wereldberoemde Borobudur, en daarom wordt de Prambanan vaak over het hoofd gezien. Volkomen onterecht, want het complex is minstens zo indrukwekkend.

Geschiedenis van de Prambanan

De Prambanan werd halverwege de negende eeuw gebouwd, en was het Hindoeïstische antwoord op de nabijgelegen Borobudur. Volgens historici werd de Prambanan gebouwd ter ere van de terugkeer van de Hindoeïstische Sanjaya-dinastie in Centraal Java. Toen de Islam zich echter vanuit het westen van het land over Indonesië verspreidde, verhuisden de Hindoe-koningen naar het oosten en raakte het complex in verval.

In de honderden jaren die volgden stortten gebouwen in als gevolg van aardbevingen, en werden de tempels geplunderd door schatzoekers. Pas in 1937 werd de eerste poging tot restauratie gedaan, maar het duurde nog tot 1991 voordat de majesteuze bouwwerken werden opgenomen op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Helaas heeft de natuur daar geen boodschap aan, want in 2006 raakten de tempels wederom beschadigd door een stevige aardbeving. De gevolgen daarvan zijn nog steeds zichtbaar.

Het tempelcomplex

De Prambanan bestaat uit vele tempels, in verschillende vormen en maten. Het complex is opgedeeld in drie ringen, waarvan de binnenste de belangrijkste is. Hier staan zes tempels die zijn gewijd aan belangrijke figuren uit het Hindoeïstische geloof. Een groot deel van de omringende tempels is zo erg beschadigd door aardbevingen dat ze niet meer als zodanig zijn te herkennen.

Candi Shiva Mahadeva

Van die zes tempels zijn er drie grote hoofdtempels, waarvan Candi Shiva Mahadeva de belangrijkste is. Dit pilaarvormige bouwwerk is 47 meter hoog en is gewijd aan hindoegod Shiva. De tempel is rijkelijk versierd met reliëfs en versieringen, en de beeltenissen vertellen het verhaal van de Ramayana. Je kan zelf bekijken hoe Shinta, de vrouw van prins Rama, werd ontvoerd en weer werd vrijgelaten, maar je kan ook met een gids op pad. Je hoeft dan niet bang te zijn dat je bepaalde details over het hoofd zien.

Candi Vishnu

Ten noorden van van Candi Shiva Mahadeva ligt Candi Vishnu. Dit bouwwerk lijkt erg veel op zijn buurman, maar is met zijn 33 meter hoogte net een stukje kleiner. Ook deze tempel is versierd, en je kan er zelfs binnen een kijkje nemen. Wanneer je de stenen trappen beklimt kom je in een smalle, donkere kamer, waar je nog net het beeld van de vierarmige god Vishnu kan onderscheiden.

Candi Brahma

En dan is er ook nog Candi Brahma, de tempel ten zuiden van Candi Shiva Mahadeva. Deze is versierd met de laatste scenes van de Ramayana en ook hier kun je binnen een kijkje nemen: in het hart van de tempel staat het beeld van Brahma, volgens de Hindoe’s de schepper van het universum.

Candi Sewu

Een stukje buiten de Prambanan, zo’n 800 meter ten noorden van het complex, ligt Candi Sewu. Oorspronkelijk hoort deze Boeddhistische tempel helemaal niet bij de Prambanan, maar als je er toch bent kun je net zo goed een kijkje nemen. Candi Sewu is na de Borobudur het grootste Boedhistische tempelcomplex van Indonesië en bestaat uit een grote hoofdtempel die wordt omringd door vier ringen met in totaal 240 kleinere tempels. De tempel wordt gerestaureerd, en daarom is het alleen mogelijk om er vanaf de buitenste ring naar te kijken.

Ramayana ballet

Het wereldberoemde Ramayana ballet is het bekendste dansdrama van Java, en waar kan je dat nou beter beleven dan met de Prambanan op de achtergrond? Het hartverscheurende verhaal van Rama en Shinta wordt van mei tot oktober drie keer per week opgevoerd, en een groep van 200 dansers en muzikanten zorgt keer op keer voor een avondvullend spektakel. Bij toeristenbureautjes in Yogyakarta kun je kaartjes reserveren en vervoer regelen.

Reizen naar Prambanan — Hoe kom je er?

De Prambanan ligt ten noordoosten van de stad Yogyakarta.

Als je vanuit Nederland komt dan moet je reizen via de Indonesische hoofdstad Jakarta. Bijvoorbeeld met KLM, die tot tien keer per dag (met overstap) van Amsterdam naar Jakarta vliegt. De reis duurt ongeveer 15 uur en de prijs voor een rechtstreeks retourtje begint bij € 820,-. Wanneer je ergens onderweg overstapt kun je al vanaf € 550,- op en neer.

Het stuk tussen Jakarta en Yogyakarta kun je vervolgens met het vliegtuig, de bus, trein of huurauto afleggen. Het gaat om flinke afstanden, dus je bent over land wel even onderweg.

Maar eenmaal in Yogyakarta is het gelukkig nog maar een klein stukje. De Prambanan ligt 17 kilometer buiten de stad, en je kan er op verschillende manieren komen. Bijvoorbeeld met een georganiseerde tour waarbij je het combineert met een bezoek aan de Borobudur, maar ook met de bus of op de fiets. De route van Yogyakarta naar de Prambanan is prachtig en onderweg kom je een hoop mooie plekjes tegen.